Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Ապրիլի 28-ը Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օր
Ամեն տարի ապրիլի 28-ը Ռուսաստանում նշվում է որպես Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օր կամ Քիմիական անվտանգության օր:
Այդ օրվա հաստատման առիթ են ծառայել, դժբախտաբար, ողբերգական իրադարձություններ, որոնք տեղի են ունեցել1974 թ. Նովոչեբոկսարկսում (Չուվաշիա) քիմիական զենքի գործարանում: Ռուսաստանում շրջակա միջավայրում մարդկանց անվտանգ ապրելու իրավունքը երաշխավորված է ՌԴ Սահմանադրությամբ։
Այդ ժամանակ՝ 1974 թ. ապրիլի 28-ին, զենքի նոր խմբաքանակի թողարկման ժամանակ հրդեհ տեղի ունեցավ. գործարանում այրվեց «արտադրանքի պատրաստ» թերակառույց արտադրամասը: Այրվեցին շատ ավիացիոն ռումբեր՝ լցոնած վտանգավոր և թունավոր V-գազով, և շրջակա միջավայր ընկան մի քանի տոննա թունավոր նյութեր: Միայն երջանիկ պատահականությամբ և աշխատակիցների ջանքերի շնորհիվ այդ տեխնածին աղետն ավելի մեծ մասշտաբ չստացավ՝ վթարը դուրս չեկավ քաղաքի սահմաններից, չնայած, մասնագետների գնահատմամբ, այդ վթարի հետևանքները կարող էին համեմատելի լինել Չեռնոբիլի աղետին:
Այդ դեպքի և նրա հետևանքների վերաբերյալ տեղեկատվությունը, ինչպես այն ժամանակվա քիմիական արդյունաբերության նմանատիպ շատ վթարների ժամանակ (Նովոմոսկովսկ, Չապաևսկ, Ստալինգրադ, Դերժինսկ), գաղտնի էր պահվում բնակչությունից, և հասանելի դարձավ միայն 1990-ականներին էկոլոգների ու բնապահպանական կազմակերպությունների նախաձեռնությամբ: Սակայն առ այսօր այդ վթարի հետևանքները չեն ստացել օբյեկտիվ բժշկական գիտական գնահատական:
Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օրն առաջին անգամ նշվել է 1997 թ. ապրիլի 28-ին Միություն «Քիմիական անվտանգության համար» ռուսական հասարակական էկոլոգիական կազմակերպության նախաձեռնությամբ՝ ի հիշատակ Նովոչեբոկսարսկում ողբերգական իրադարձությունների: Հաջորդ տարիներին այդ օրը սկսեց նշվել որպես Քիմիական անվտանգության օր: Նրա նպատակը, առաջին հերթին, մարդու «քիմիայի» հետ փոխազդեցության և՛ վտանգավոր, և՛ անվտանգ քննադատական վերլուծությունն է:
Երկրի քիմիական անվտանգության ապահովումը (ինչպես մարդկանց, այնպես էլ բնության) գլխավոր համապետական խնդիրներից է, և առանց պետական միջամտության անհնար է ցանկացած ծրագրիիրականացում՝ ուղղված մարդկանց կյանքի որակի բարելավմանը: Այդ պատճառով անհրաժեշտ է անկախ նմանատիպ գնահատականներ տալ. քիմիական բնույթի աղտոտումների ազդեցությունը շրջակա միջավայրի, մարդկանց առողջության վրա, առանձին տարածքների և սննդամթերքների քիմիական աղտոտման խնդրի հրատապությունը, քիմիական անվտանգության վերաբերյալ միջոցառումների մակարդակը և այլն:
Քիմիական անվտանգության օրվա առիթով բնապահպանական և էկոլոգիական կազմակերպությունների, հասարակայնության ներկայացուցիչների կողմից անցկացվում են էկոլոգիական ակցիաներ, սեմինարներ, ցույցեր, պիկետներ, մամլո ասուլիսներ և այլ միջոցառումներ: Թեմաներ, որոնք լուսաբանվում են այդ միջոցառումներում՝ «Քիմիական անվտանգության համար», «Քիմիական զենք. պատմություն, էկոլոգիա, քաղաքականություն», «Չհայտարարված քիմիական պատերազմ՝ քաղաքականություն էկոլոգիայի դեմ», «XXI դարի զենք՝ կենսաբանական», «Թունավոր նյութեր և առողջություն», «Քիմիա և բնակարան», «Քիմիա և մարդու իրավունքներ» և այլն:
Կարևոր և մեծ խնդիր է հին քիմիական զենքի ոչնչացումը: Հատկապես դա հրատապ է այն բնակելի տարածքների բնակչության համար, որտեղ պահվում են հին ժամանակներից և ոչնչացվում են այսօր: Չէ՞ որ դադարեցված և հետագայում լքված ռազմական ձեռնարկումների տարածքները, որոնք սովետական տարիներին զբաղվում էին քիմիական զենքի և պայթուցիկ նյութերի արտադրմամբ, այսօր սպառնալիք են: Իսկ նրանց վերացումը պահանջում է վիթխարի ծախսեր, հետևաբար, ոչ միշտ է կատարվում ժամանակին:
Այդ պատճառով ամեն տարի Քիմիական անվտանգության օրը էկոլոգիական և բնապահպանական կազմակերպությունները նույնպես հանդիպումներ են կազմակերպում իշխանության, ԶԼՄ ներկայացուցիչների հետ, արտադրանքի և քիմիական զենքի պահպանման վայրերում քիմիական արտադրության աշխատակիցների հետ, որպեսզի մեկ անգամ ևս հիշեցնեն, թե ինչպիսի՞ հետևանքների կարող են հանգեցնել քիմիական և ռազմական ձեռնարկություններում տեխնոլոգիական վթարները, ու կոչ անել պատասխանատու անձանց նման արտակարգ իրավիճակների դեպքում բաց և հասանելի տեղեկատվություն տրամադրել:
Կարդացեք նաև
Ջոզեֆ Դոլթոն Հուկերը ծնվել է 1817 թ. հունիսի 30-ին՝ Հեյլսուորտում: Նրա առաջին ուսուցիչը հենց իր հայրը՝ Վիլյամ Հուկերը դարձավ: Ջոզեֆը՝ 7 տարեկանից սկսած, Գլազգոյի համալսարանում նրա դասախոսություններն էր լսում...
1987 թ. ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեան որոշեց հունիսի 26-ը նշել որպես Թմրանյութերի կիրառման և դրանց անօրինական շրջանառության դեմ պայքարի միջազգային օր...
1997 թ., Տնտեսական և սոցիալական խորհրդի առաջարկով, ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեան հունիսի 26-ը հայտարարեց Կտտանքների զոհերին աջակցելու միջազգային օր (International Day in Support of Victims of Torture)...
Ալեքսեյ Ուխտոմսկին ծնվել է 1875 թ. հունիսի 25-ին Յարոսլավի նահանգում, նախկին զինվորականի ընտանիքում: Նա ընտանիքի չորրորդ երեխան էր, և վաղ մանկությունում նրան դաստիարակության էին տվել...
Տեղային արհեստանոցում աշխատելով՝ Կրիստոֆեր Շոուլզը և նրա գործընկեր Կարլոս Գիդդենը գրքի էջերի հաջորդաբար համարակալման համար սարքավորում հնարեցին: Այս հասարակ հարմարանքից էլ սկիզբ է առել...
Ամեն տարի հունիսի 20-ին փախստականները և հարկադրված փախստականները նշում են իրենց տխուր օրը՝ Փախստականների համաշխարհային օրը (World Refugee Day), որը հաստատվել էր...
1992 հունիսի 3-ից մինչւ հունիսի 14-ը Ռիո Դե Ժանեյրոյում անցկացվող Շրջակա միջավայրի և զարգացման վերաբերյալ համաժողովը դարձավ XX դարի վերջին տասնամյակի էկոլոգիական խոշորագույն ակցիան...
2005թ. Ժնևում կայացած Առողջապահության համաշխարհային ասամբլեայի սեսիայում հունիսի 14-ը հաստատվեց որպես Արյան դոնորի համաշխարհային օր` ի պատիվ 1868թ. այդ օրը ծնված ավստրիացի բժիշկ...
Երեխաների` աշխատելուն դեմ պայքարի համաշխարհային օրը (World Day Against Child Labour) սահմանվել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության կողմից և ամեն տարի նշվում է հունիսի 12-ին: Օրացույցում նոր օր մտցնելու...
«20-րդ դարի ժանտախտ» համարվող հիվանդությունն առաջին անգամ հայտնաբերվել է 1981 թ. ԱՄՆ-ում: Բժիշկներին շատ անհանգստացրեց թոքաբորբով հիվանդացող երիտասարդների թվի խիստ աճը, ինչը...
«Իսրաելի ագրեսիայի ակտերի զոհեր հանդիսացող պաղեստինցի և լիվիացի անմեղ երեխաների մեծ քանակից ցնցված» ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեան 1982 թ. օգոստոսի 19-ին Պաղեստինի մասին իր արտակարգ...
Այսօր` հունիսի 2-ին, Առողջ սնվելու օրն է: Այս տոնը դեռ պաշտոնական չէ, այն նախաձեռնել են նիհարողների համար սոցիալական ցանցի մասնակիցների մի խումբ...
1988 թվականին Առողջապահութհան միջազգային կազմակերպությունը մայիսի 31-ը հայտատարեց առանց ծխախոտի միջազգայի օր: Միջազգային հանրության առաջ խնդիր էր դրվել հասնել այն բանին, որ XXI դարում ծխախոտի...
Գերման Հագենը ծնվել է 1817 թ. մայիսի 30-ին Կենիգսբերգում (այժմյան Կալինինգրադ): Նա իր կարիերան սկսել է 1836 թ. Կենիգսբերգի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետ ընդունվելուց հետո...
Մայիսի 29-ը առողջ մարսողության համաշխարհային օրն է (World Digestive Health Day), որը սահմանվել է համաշխարհային աղեստամոքսային կազմակերպության նախաձեռնությամբ (World Gastroenterology Organisation, WGO)...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն